Afname van Gemeenten in Nederland: Een Analyse van Veranderingen in Gemeentestructuur

Nederland telt drie keer zo weinig gemeenten als een eeuw geleden

In een analyse van het ANP, op basis van nieuwe cijfers van het CBS, blijkt dat Nederland momenteel veel minder gemeenten heeft dan ruim een eeuw geleden. Vooral in Zeeland was de afname sterk; waar in 1899 nog 109 gemeenten waren, zijn dat er nu slechts 13.

Oorzaken van de daling

De daling van het aantal gemeenten in Nederland is grotendeels toe te schrijven aan herindelingen en fusies, vooral na de jaren zestig. De overheid streefde naar decentralisatie en droeg taken over naar gemeenten, wat leidde tot het samenvoegen van kleine gemeenten voor meer bestuurskracht.

Regionale verschillen

In Zeeland, Groningen en Limburg daalde het aantal gemeenten door fusies het hardst, terwijl in Zuid-Holland en Noord-Brabant het absolute aantal gemeenten het meest afnam. Flevoland is een uitzondering door zijn groei na de oprichting in 1986.

Recente ontwikkelingen

De afname van gemeenten in Nederland is bijna tot stilstand gekomen, met weinig herindelingen of fusies. De laatste herindeling vond plaats in 2023 en er veranderen geen gemeentegrenzen in 2025.

Huidige situatie

Nederland heeft momenteel 342 gemeenten, terwijl dit er meer dan 1100 waren in 1899. Het gemiddeld aantal inwoners per gemeente is toegenomen van 4500 naar 52.000 inwoners.